Endüstriyel Hayvancılık Nasıl Milyarlarca Hayvana Eziyet Ediyor?

Engin Arıkan

15 Şubat 2022

Özet

Endüstriyel hayvancılık, hayvancılığın endüstriyelleşmesi olarak tanımlanabilir. Bu sistemde hayvanlar salt bir hammadde olarak muamele görür ve başka hiçbir ölçüte bakılmadan azami hayvansal gıda üretimi ve kâr elde edilmeye odaklanılır.

Ülkemizde her yıl yaklaşık 3 milyar hayvan endüstriyel hayvancılıkta kullanılmaktadır. Bu astronomik sayının oluşmasındaki iki temel dinamik endüstriyel tavukçuluk ve endüstriyel balıkçılık olmuştur.

Türkiye’de her yıl yaklaşık 1.2 milyar tavuk ve 1.4 milyar balık yetiştirilmektedir. Endüstriyel hayvancılıktaki hayvanlar yüksek yoğunluklu sistemlerde bakılmaktadır. Bu koşullarda hayvanlar rahat hareket edemez, temiz kalamaz, dinlenemez, sosyalleşemez.

Endüstriyel hayvancılıkta kullanılan hayvanların ırkları ürün hacmini yükseltmek için azmanlaştırılmıştır. Bunun neticesinde hayvanların doğal vücut ağırlıkları ve süt-yumurta verme oranları dramatik bir şekilde arttırılmıştır. Bu suni müdahaleler hayvanların fiziksel yetilerini ciddi biçimde kısıtlamakta, sağlıklarını bozmaktadır.

Kesim sürecine gelindiğinde de mezbahalarda büyük bir eziyet söz konusudur. Oldukça hoyratça ve vahşice muamele edilen hayvanlar son anlarında büyük bir korku ve acı yaşamaktadırlar. Bu hayvan eziyeti, endüstrinin kârını arttırması için gözden çıkartılmaktadır.

Ne yazık ki bu uygulamalar istisnai değildir. Özel hayvan refahı standartları belirlemeyen markaların tamamı endüstriyel hayvancılıktaki bu eziyete ortak olmaktadır. Mevcut yasal düzenlemeler de endüstriyel tesislerde yetiştirilen hayvanların haklarını tanımamaktadır.

 

Kaynaklar ve ileri okumalar

  1. Engin Arıkan. 2016. Hayvan Hakları İnsan Hukuku, Ekin Yayınevi.

  2. Hannah Ritchie ve Max Roser. 2017. "Meat and Dairy Production". OurWorldInData.org sitesinde çevrimiçi olarak yayınlanmıştır. Erişim: https://ourworldindata.org/meat-production

  3. Hannah Ritchie ve Max Roser. 2021. “Biodiversity". OurWorldInData.org sitesinde çevrimiçi olarak yayınlanmıştır. Erişim: https://ourworldindata.org/biodiversity

  4. Paul J. Ashley. 2007. “Fish welfare: Current issues in aquaculture.” Applied Animal Behaviour Science, (104) 3–4, s. 199-235. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2006.09.001.

  5. R.M. De Mol, W.G.P. Schouten, E. Evers, H. Drost, H.W.J. Houwers, A.C. Smits. 2006. “A computer model for welfare assessment of poultry production systems for laying hens.” NJAS - Wageningen Journal of Life Sciences, (54) 2, s. 157-168. https://doi.org/10.1016/S1573-5214(06)80019-9.

  6. Türkiye İstatistik Kurumu. 2021. Hayvansal Üretim İstatistikleri. Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1